_edited.png)
Radyasyonlu alan çalışanlarına ilişkin birden çok mevzuat bulunmakta olup, bu mevzuatların her biri işçi lehine bazı teminatlar içermektedir. Bunların başlıcaları şua izni hakkı, haftalık 35 saat çalışma hakkı ve hamilelik sürecine ilişkin bazı haklardır.
RADYASYONLU ALANDA ÇALIŞAN SAĞLIK PERSONELİNİN HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİ NEDİR ?
İlk olarak çalışma saatine ilişkin düzenlemeleri incelemekte fayda görmekteyiz. Hemen belirtmek gerekir ki, bizce radyasyonlu alan çalışanlarının 35 saatin üzerinde çalışma yapmaları kanunen kabul edilebilir değildir. 35 saatin üzerinde çalışmanın mevcudiyeti işçi için haklı fesih sebebi oluşturmaktadır. 35 saatlik sınır tarafların uzlaşısı ile dahi arttırılamayacaktır , zira kanunun emredici düzenlemesi mevcuttur.
3153 Sayılı Kanun Madde 14 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Ek Madde 1 – (Ek: 21/1/2010-5947/9 md.) "İyonlaştırıcı radyasyonla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personeli haftalık çalışma süresi 35 saattir."
Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik.
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren işlerde çalışanlar, 4 ve 5 inci maddelerde belirtilen günlük azami iş sürelerinden sonra diğer herhangi bir işte çalıştırılamazlar.
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren işlerde fazla çalışma yapılamaz.
Görülecektir ki 3153 Sayılı Radyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun ve Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik ile radyasyonlu alan çalışanlarının çalışma saatleri sınırlandırılmıştır. Burada yegane maksadın işçinin sağlığını korumak olduğu açıktır. Bu maksadın hasıl olması için tarafların çalışma saatlerini uzayacağı hususunda anlaşamayacakları açıktır. Nitekim 3153 sayılı kanunun gereği olarak 35 saatlik çalışmanın üzerindeki çalışmanın yasak çalışma kabul edileceği açıktır. Bu sebeple radyasyonlu alan çalışanı olan sağlık personeli, 35 saati aşan çalışmalara zorlanması halinde iş akdini haklı olarak fesih edebilecek ve gerekli şartları sağlıyor ise, kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
ŞUA İZNİ NEDİR.
Şua izni ise, radyolojik ışınlara maruz kalınan veya maruz kalma riski yüksek olan bölümlerde çalışan sağlık personeline tanınan dört hafta tatil hakkıdır. Bu hakkın ihlali halinde işçi iş akdini haklı olarak fesih edebilecektir. Zira bu düzenleme ile korunan işçinin sağlığıdır. Ayrıca fesih sonrasında kullanılmayan şua izinlerine karşılık bir ödeme yapılması da gerekecektir.
RADYASYONLU ALANDA ÇALIŞAN İŞÇİNİN HAMİLELİĞİ ve İŞ AKDİNİN HAKLI FESHİ.
Bilinmekte ki hukukumuzda hamilelik ve doğum doğrudan haklı fesih sebebi olarak kabul görmemektedir. Fakat radyasyonlu alan çalışanları için bir takım özel düzenlemeler mevcuttur. Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinin 12. Maddesinde şu ifadeler yer almaktadır: "Hamileliği belirlenmiş kadın çalışan, çalışma şartlarının yeniden düzenlenebilmesi amacıyla yönetimi haberdar eder. Hamileliğin bildirilmesi kadın çalışanın çalışmasına engel teşkil etmez, gerekiyorsa çalışma koşulları yeniden düzenlenir. Bu nedenle, doğacak çocuğun alacağı dozun mümkün olduğu kadar düşük düzeyde tutulması sağlanır ve toplum için belirlenen doz sınırlarına uyulur." Aynı yönetmeliğin 11. Maddesi ise "Yıllık etkin dozun beş katından fazla radyasyon dozu almış radyasyon görevlileri ile çocuk doğurma çağındaki radyasyon görevlileri özel bir durum için planlanmış ışınlanmalarda görevlendirilemezler." demektedir.
Yönetmeliğin 10. Maddesinde toplum için belirlenmiş doz sınırları kararlaştırılmıştır. Gebe kişi bu dozların üzerinde doza maruz kalacak şekilde çalıştırılamaz. İşçi tarafından hamilelik iş yerine bildirilmeli ve çalışma koşullarının düzenlenmesi talep edilmelidir. Koşullar düzenlenmez ve işçi kanunda öngörülen dozları aşarak çalışmaya zorlanırsa, işçi için derhal fesih hakkı söz konusu olacaktır.Yapılacak olan yargılamada doz ölçüm kayıtları önemli yer tutmakta olup, bu kayıtların ilgili kurumlardan edinilmesi gerekecektir.
Radyasyonlu alan sağlık personellerinin şua izni alacakları, hamilelik, 35 saati aşan yasak çalışmalar, doz aşımı ve diğer hususlara dayanarak yapacakları derhal fesihlerde avukat yardımı almalarının önemli olduğunu telkin ederiz.
Radyasyonlu alanda çalışan işçilerin hakları
Comments