Ortaklığın Giderilmesi Davalarında Aynen Taksim

Paydaşlığın giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ve tarım arazilerinin niteliği ile imar mevzuatına göre aynen taksimin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Paydaşların tümünün rızası olmadıkça, taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.

Aynen bölünerek paylaştırmanın mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya ivaz eklenerek denkleştirme sağlanır. (Kaynak: İlknur Arslan & Mustafa Kırmızı Paydaşlığın ve Ortaklığın Giderilmesi 2. Baskı, Sf 252-253)

İşbu şartların sağlanabilir olup olmadığının tespiti amacıyla keşif zorunludur. İlgili bilirkişilerce aynen taksimin mümkün olduğu kanaati mahkemeye bildirilirse, mahkemece ifraz krokisi hazırlanmalı ve payların nasıl bölünebileceği tespit ettirilmelidir. Bu ifraz krokisi hazırlanırken mutlaka, oluşturulan payların değerlerinin tespiti ve ivaz gerekip gerekmediği hususu değerlendirilmelidir.

İfraz krokisi ile oluşturulan paylar üzerinde davacı ve davalı anlaşamazsa hakim tarafından kura çekilerek paylaştırma yapılmalıdır. Oluşturulan ifraz krokisindeki parsellerin kimlere bırakılacağının belirlenmesinin ardından, bu proje belediye veya mücavir alan hududu içerisinde ise Belediye Encümeninden karar alınarak belediyeden, Belediye dışında ise İl İdare Kurulundan İmar Yasası ve Yönetmeliğine göre taksimin mümkün olup olmadığı sorulmalıdır.

İvaz hususunun değerlendirilmediği ve ifraz projesinde belirtilen payların değerinin tartışılmadığı, yerel mahkeme kararları Yargıtay tarafından bozulmuştur.

Yargıtay Kararı - 6. HD., E. 2013/11769 K. 2013/14317 T. 24.10.2013

"Olayımıza gelince; davaya konu ... nolu parsel tarla, fındık bahçesi ve kargir ev niteliğinde ve 87.125 m2 yüzölçümünde olup taşınmaz paylı mülkiyet şeklinde ..., ..., ... ... ve elbirliği mülkiyeti şeklinde ..., ..., ... adlarına kayıtlıdır. Yargılama sırasında yerinde yapılan keşif sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda taşınmazın belediye imar planı ve mücavir alan dışında kaldığı belirtilmiştir. Bilirkişi tarafından 1 ve 2 nolu ifraz krokileri düzenlenerek dosyaya sunulduktan sonra, mahkemece ORDU valiliği bayındırlık ve iskan müdürlüğünün yazısında taşınmazın projesine göre ifrazında sakınca bulunmadığının belirtilmesi üzerine taşınmazın aynen taksim suretiyle ortaklığının giderilmesine karar verilmiştir.

Mahkemece bilirkişi tarafından hazırlanan 1 nolu proje esas alınarak aynen taksim kararı verilmiş ise de hükme esas alınan projede taksim sonucunda paydaşlara düşen taşınmazların değerleri belli olmadığı gibi mahkemece ivaz eklenerek denkleştirme de yapılmamıştır.

Bu durumda, mahkemece taşınmazda elbirliği ile malik olan paydaşların elbirliği mülkiyetine tabi paylarına esas teşkil eden evrakların ilgili tapu sicil müdürlüğünden getirtilerek tüm paydaşların paylarının belirlenmesi, ondan sonra mahallinde yeniden keşif yapılarak veya bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle aynen taksime konu taşınmaz kısımları arasında ivaz eklenerek denkleştirme yapılmasının gerekip gerekmediği üzerinde durulması, hazırlanan ifraz projesinin onay makamı olan il idare kuruluna gönderilerek İmar Yasası ve Yönetmeliğine göre bölüşmenin (taksimin) mümkün olup olmadığının sorulması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilmesi doğru değildir."

Bize Ulaşın