Emeklilik Sebebiyle İş Akdini Fesheden İşçi, Çalışmaya Devam Etse Dahi Kıdem Tazminatı Hak Eder Mi ?

Bilindiği üzere emekliliğe hak kazanan işçi, iş akdini haklı olarak fesih edebilecektir. Emeklilik sebebiyle iş akdini fesih eden işçi - en az 1 yıl çalışma süresi varsa - kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Bu hakkın dayanağı 1475 sayılı yasanın 14. Maddesidir.

1475 Sayılı Kanun

Kıdem tazminatı:

Madde 14 – (Değişik birinci fıkra: 29/7/1983 - 2869/3 md.) Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:

...

4-Bağlı bulundukları kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;

...

Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.

Belirtmek gerekir ki EYT düzenlemeleri ile emekli olan kişiler de kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

Emeklilik sonrası çalışmaya devam eden işçi kıdem tazminatına hak kazanabilir mi?

Yakın zamanda meydana gelen EYT düzenlemeleri ile birçok işçi beklediği süreden çok daha önce emekli olmaya hak kazandı. Umduğundan daha erken yaşta emekli olma imkanı bulan işçilerin birçoğu emeklilik işlemlerini tamamladıktan sonra aynı yerlerinde çalışmaya devam etmektedir. İş hayatında işverenler, bu işçilerin kıdem tazminatı ödemelerini yapmaktan kaçınmakta ve işçinin halen çalışıyor olması sebebiyle kıdem tazminatını hak edemeyeceğini ileri sürmektedir. Peki işverenin bu iddiası hukuka uygun mudur?

Belirtmek gerekir ki, iş akdini emeklilik sebebiyle fesheden işçinin aynı iş yerinde veya başka bir iş yerinde yeniden işe girmiş olması kıdem tazminatını hak etmesinin önünde bir engel teşkil etmez. Aynı iş yerinde iş akdinin sürdürülmesi halinde, emeklilik sonrası dönem yeni bir iş akdi olarak kabul edilecektir. İşçi, emeklilik öncesi dönemdeki çalışmalarından kaynaklı olarak kıdem tazminatına hak kazanacak ve bunu talep edebilecektir. Bu hususa ilişkin Yargıtay kararları aşağıda sunulmaktadır.

Yargıtay 9. HD., E. 2022/3306 K. 2022/4084 T. 29.3.2022

"Somut uyuşmazlıkta, davacı 01.02.2003-31.06.2014 tarihleri arasında aralıksız olarak davalı Bakanlığa ait işyerinde çalıştığını ileri sürmüş, mahkemece davacının aynı işyerinde çalışmaya devam ettiği gerekçesiyle kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti gibi feshe bağlı haklar yönünden talebin reddine karar verilmiştir. Bu karar Yargıtay (kapatılan) 22. Hukuk Dairesince, ‘davacının 31.01.2014 tarihinde emekli olmak suretiyle iş sözleşmesini feshettiği, fesihten yaklaşık bir ay sonra aynı işyerinde yeniden çalışmaya başladığı, bu çalışmanın yeni bir iş sözleşmesi olduğu, bu nedenle davacının 31.01.2014 tarihi itibariyle hak kazandığı kıdem tazminatının ödenmesi gerektiği’ noktasında bozulmuştur. Ancak bozma kararında, davacı tarafın temyiz dilekçesinde davacının kıdem tazminatı ile birlikte feshe bağlı diğer haklarının ödenmesi gerektiği yönündeki temyizi gözden kaçırılarak maddi hata sonucunda yıllık izin ücreti yönünden bozma kararı verilmemiştir. Maddi hataya dayalı bozma kararına uyulsa dahi usuli kazanılmış hak oluşmaz. İş sözleşmesinin 31.01.2014 tarihinde fesih ile sona erdiği, davacının 20.03.2014 tarihinde yeniden işe başlamasının yeni bir iş sözleşmesi olduğu dikkate alındığında, fesih tarihi Fesih tarihi olan 31.01.2014 tarihi itibariyle kullanılmayan yıllık izin sürelerinin yıllık izin ücretine dönüştüğü kabul edilmeli, davacının hak kazandığı fakat kullanmadığı yıllık ücretli izni olup olmadığı belirlenerek oluşacak sonuca göre hüküm kurulmalıdır."

Yargıtay 22. HD., E. 2017/13583 K. 2018/13274 T. 28.5.2018

"Mahkemece davacının başka bir iş bularak iş yerinden ayrılmış olması nedeniyle kıdem tazminatını hak edemeyeceği gerekçesiyle davacının kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.

İşçinin emeklilik sebebiyle iş sözleşmesini feshetmesinden kısa bir süre sonra yeniden çalışmasını gerektirecek durumlar ortaya çıkabileceği gibi, işçinin bu hakkını kendisi için daha olumlu sonuçlar doğurabileceğini düşündüğü bir başka işyerinde çalışma amacıyla da kullanması mümkündür. Sosyal Güvenlik Hukuku alanında, emekli olan işçilere sigorta destek primi ödeyerek çalışma imkanı tanındığı da dikkate alındığında, mülga 1475 sayılı Kanun'un 14/1-5 maddesindeki düzenleme açısından kanun koyucunun amacının işçinin çalışma yaşamını fiili olarak sonlandırması olduğundan bahsedilemez. Çalışmakta olduğu işyerinde yıpranmış olan ve bu arada sigortalılık yılı ile prim ödeme süresine ilişkin yükümlülüklerini tamamlayan davacının kendisi için çalışma şartlarının daha olumlu olduğunu düşündüğü bir iş yerinde çalışma amacıyla bu hakkını kullanması halinde 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesinde öngörülen dürüstlük kuralına aykırı davrandığı kabul edilemez. Kanun ile tanınmış emeklilik sebebiyle fesih hakkının kullanmasıyla birlikte kıdem tazminatına hak kazanılacağının kabulü gerekir. Davacının hangi amaçla bu hakkı kullandığı, kıdem tazminatına hak kazanması açısından önem arz etmemektedir. Dolayısıyla davacının kıdem tazminatı talebinin kabulü gerekirken reddi hatalı olup bozma sebebidir."

Emekli olan işçi kanun gereği kıdem tazminatına hak kazanacaktır. İşçinin yeniden işe girmesi bu hakkın önüne geçemeyecektir. Çalışma hürriyeti anayasal bir haktır. İşçinin gereksinim sonucu emeklilik hayatını sürdürmeyerek işe girmesi kötü niyetli kabul edilemez.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, emekli olan işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Fakat emekliliğe hak kazanan ve iş akdini bu sebeple sonlandıran işçi, emekliliğe hak kazandığı gösterir belgelerle fesih iradesini işverene bildirmelidir. Aksi halde alacağının mahkeme huzuruna taşınması durumunda ispat hususunda sıkıntılar yaşanabilecek ve hak kaybı yaşanması muhtemel olacaktır.

Aynı şekilde EYT düzenlemeleriyle emekli olan işçinin bu durumu bir ihtarname ile işverene bildirmesi önem arz etmektedir. Aynı iş yerinde işe devam edilecek olsa dahi SGK sistemi üzerinden işten çıkış ve yeniden işe giriş bildirimlerinin yapılması gerekmektedir.

İş akdinizin feshi ve kıdem tazminatı ve diğer alacaklarınızın tahsili hususunda - hak kayıplarını önlemek maksadıyla - avukat yardımı almanız gerektiğini telkin ederiz. Ordu ve çevre illerde işçi-işveren ilişkisinden kaynaklı iş davalarınızda avukatlık hizmeti almak ve iş akdinizin feshine ilişkin danışmanlık almak için bize ulaşabilirsiniz.

Bize Ulaşın