Uygulamada; taraflar alacağın ispatı adına dayanak belge olarak faturalara sıklıkla başvurmaktadırlar. Peki birçok icra takibi ve davanın dayanağı olan faturaların ispat gücü nedir?
Öncelikle belirtmek gerekir ki, tebliğ edilmesine rağmen 8 gün içerisinde faturaya itiraz edilmemiş olması, borcun kabul edildiği anlamına gelmeyecektir. İtiraz edilmemiş faturanın alacağın kesin ispatını sağlayacağına yönelik değerlendirme hatalıdır. Faturaya itiraz edilmemiş olması sadece fatura içeriğinde yer alan bilgilerin kabul edildiği anlamına gelecektir.
Burada dikkat edilmesi gereken yegane husus, karşı tarafın akdi ilişki ve teslimatı kabul edip etmediğidir. Fatura borçlusunun akdi ilişki yahut teslimatı reddetmesi halinde ispat külfeti alacaklı üzerinde kalacaktır. Bu hallerde fatura, teslimatın ve akdi ilişkinin ispatı için yeterli olmayacaktır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/915 Esas 2018/1338 karar numaralı kararında " fatura düzenlenmesi ve dayanağı kanıtlanamayan bu faturanın davacı defterlerinde kayıtlı olması ve faturaya itiraz edilmemiş olması tek başına akdi ilişkinin kanıtı olamaz." diyerek bu husustaki görüşünü açıkça belirtmiştir.
Yine faturanın tebliğ edilmiş olmasının teslimatın ispatında yeterli olmayacağı Yargıtay 19. HD. 2016/20080 E. 2018/5254 K. Numaralı kararında " Davacı dava konusu malın davalıya tesliminin ispatını teslim alan imzalı irsaliye vb. Yazılı deliller ile ispatlamalıdır. " denilmek sureti ile belirtilmiştir.
Akdi ilişkinin reddi halinde, akdi ilişki ve teslimatın ispatında ispat külfeti alacaklı üzerindedir. Teslimata ilişkin ispat yazılı bir belge ile yapılabilecek olup Yargıtay birçok kararında ispatın sevk irsaliyesi yahut benzeri bir belge ile sağlanabileceğini belirtmiştir. Bu belgelerin borçlu tarafından imza edilmiş olması şartı da öngörülmüştür. Yargıtay 19. HD. 2016/20080 E. 2018/5254 K. Numaralı kararında "Davacı dava konusu malın davalıya tesliminin ispatını teslim alan imzalı irsaliye vb. yazılı deliller ile ispatlamalıdır. " demektedir
Akdi ilişkinin ispatı hususunda karşı taraf defterlerine delil olarak dayanılması halinde ilgili faturanın defter kayıtlarında yer alıp almadığına ilişkin inceleme yapılması talep edilebilecektir.
Borçlunun akdi ilişkiyi reddetmeyerek ödeme definde bulunması halinde ispat yükü borçlu tarafa geçecektir.
Görülmektedir ki fatura kati bir ispat aracı değildir. Teknik detaylar barındıran sürecin idaresi için muhakkak alanında uzman avukatlardan yardım almanız gerektiğini telkin ederiz.
Commentaires